Elementy budowy maszyn

Przekładnie pasowe wykorzystują elastyczne cięgna, opasujące koło czynne i koło lub koła bierne. Przełożenie faktyczne przekładni pasowej różni się od teoretycznego poprzez poślizg pasa na kołach. Poślizg jest uzależniony od stopnia wyeksploatowania cięgna oraz jego naciągu. Ważnymi cechami pasów napędowych są ich wymiary. Istotna jest długość, szerokość i szerokość skuteczna. Dokładne wymiary pasów wąskoprofilowych i klasycznych są opisane w Polskiej Normie.

Przekładnie pasowe używają cięgien płaskich lub cięgien klinowych. Pasy płaskie służą do przenoszenia napędu na dalsze odległości. Bardzo często stosowane były w rolnictwie do napędzania różnych maszyn rolniczych: młockarni, sieczkarni i innych, korzystających z uniwersalnego silnika, na przykład ciągnika z kołem napędowym, lub kieratu napędzanego przez zwierzęta pociągowe. Koła pasowe, które niegdyś były bardzo popularne w przemyśle, dzisiaj spotyka się sporadycznie. Swoją drugą młodość przeżywają natomiast przekładnie klinowe.

Rozwój tworzyw sztucznych spowodował, że pasy klinowe, wykonane w nowatorskich technologiach, są coraz częściej wykorzystywane w różnych maszynach i urządzeniach. Występują między innymi pasy klinowe zespolone, dwustronnego działania, szerokoprofilowe czy wąskoprofilowe. Potrafią przenosić nawet duże moce, a ich dodatkowym atutem jest wysoka niezawodność i sprawność. Zasada funkcjonowania przekładni pasowej powoduje, że pasy klinowe zabezpieczają cały układ przed przeciążeniem, ślizgając się w razie potrzeby po kole napędowym. W przemyśle stosuje się często przekładnie wielopasowe, w których na jednym kole pracuje kilka pasów. Modyfikacją tego rozwiązania są pasy wieloklinowe.